Studia we Francji. Od czego zacząć i gdzie szukać informacji.

Coraz częściej polscy studenci decydują się studiować za granicą, często wybierają Francję. Podczas Francuskich Dni Kariery, zorganizowanych w miniony weekend w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego, dowiedzieliśmy się, jak wygląda studiowanie w kraju Moliera.

Francuskie Dni Kariery zostały zorganizowane przez Francuską Izbę Przemysłowo-Handlową, przy wsparciu Ambasady Francuskiej i Agencji EduFrance. Na kilkudziesięciu stoiskach francuskich potentatów branżowych (jak np. Auchan, Decathlon, Leroy Merlin, Boygues Immobilier), można było zapoznać się bliżej z ofertami pracy, otrzymać informacje o pracodawcy, wypełnić formularze dla kandydatów.
Przez dwa dni odbywały się wystawy oraz konferencje na temat rynków pracy i szkolnictwa we Francji. Zorganizowano także pokaz mody i degustację przekąsek z udziałem Pascala Brodnickiego.
Jednak dla nas, studentów, najważniejsza była obecność polskich uczelni, promujących programy partnerskie z uczelniami francuskimi oraz stoisko EduFrance – francuskiej organizacji pomagającej obcokrajowcom w podjęciu studiów we Francji. Postanowiliśmy przyjrzeć się bliżej możliwościom, które czekają na polskiego studenta we Francji, oraz przybliżyć Wam w kilku krokach studia i życie w tym kraju.

Zanim podejmiesz decyzję

Decydując się na studia w innym kraju, trzeba liczyć się z poważnymi wydatkami. Należy zastanowić się, czy na taki wyjazd nas stać. Dobrym wyjściem może być wcześniejszy wyjazd zarobkowy do kraju, w którym chcemy studiować. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, studenci polscy chcący kontynuować naukę we Francji nie potrzebują wizy i karty pobytu. Chyba, że chcą równolegle studiować i pracować, wówczas muszą mieć kartę pobytu, którą wydają miejscowe prefektury.
Zainteresowani studiami we Francji powinni też bardzo starannie przemyśleć wybór formy, kierunku i programu studiów na francuskiej uczelni. Jeżeli chcemy tam wyjechać na stałe, zainteresują nas zapewne studia jednolite albo uzyskanie francuskiego dyplomu w ramach studium podyplomowego.

Oto propozycje polskich i francuskich uczelni

Erasmus / Socrates to największy w Europie program wymiany studentów, w którym uczestniczą wszystkie ważniejsze polskie uczelnie. Wymiana trwa od 3 miesięcy nawet do 1 roku akademickiego, w czasie której student uczestniczy w zajęciach i zaliczeniach na uczelni partnerskiej. Zaliczanie przedmiotów ułatwia nam europejski system transferu punktów (ECTS), dzięki któremu możemy wykorzystać nasze zaliczenia z uczelni macierzystej. Ze względu na różnorodność umów partnerskich między różnymi uczelniami i wydziałami, szczegółowych informacji trzeba szukać u koordynatora programu w naszym instytucie bądź na wydziale.

Studia francuskojęzyczne w Polsce. Niektóre wydziały najbardziej prestiżowych krajowych uczelni oferują studia w języku francuskim z udziałem kadry z francuskich uniwersytetów i politechnik. Najczęściej są to studia podyplomowe umożliwiające zdobycie dyplomu francuskiej uczelni, a nawet pełnoprawnego francuskiego dyplomu Mastera (magistra).
Tak jest w wypadku Wydziału Prawa i Administracji UW, który współpracując z Uniwersytetem w Poitiers oferuje absolwentom dwuletnie kształcenie w dziedzinie prawa biznesowego. Podobnie wygląda również Szkoła Prawa Francuskiego, organizowana wspólnie przez Uniwersytet Łódzki i Uniwersytet w Tours, po której można kontynuować normalny tok studiów prawniczych we Francji. W tym wypadku nie musimy być absolwentami, bo program ten jest dostępny nawet dla studentów trzeciego roku prawa.
Ekonomistów zainteresują francusko-polskie studia MBA, współorganizowane przez SGGW oraz ESSEC Business School w Paryżu. W ramach tego typu studiów przewidziane są również wyjazdy na partnerską uczelnię.
Oczywiście, programów partnerskich w Polsce jest dużo więcej.

Na stałe do Francji?

Sprawa wygląda zupełnie inaczej, gdy nie interesują nas programy partnerskie, tylko normalne studia na francuskiej uczelni. Pierwsze co powinniśmy zrobić, to wejść na strony: [

](http://www.diplomatie.gouv.fr/en/) Ministerstwa Spraw Zagranicznych Francji; EduFrance i Onisep . Znajdziemy tam sporo pożytecznych informacji na temat procedur administracyjnych i życia we Francji. Na portalu Campus France znajdziemy natomiast katalog uczelni i programów studiów, a także informacje na temat niezbędnych dokumentów i procedur rekrutacji.
Serwis pomoże nam również w wysłaniu aplikacji na daną uczelnię i udzieli informacji na najczęściej zadawane pytania. Mamy do wyboru zarówno publiczne uniwersytety, jak i prestiżowe Grandes Ecoles kształcące profesjonalistów w danej dziedzinie (m.in. uczelnie inżynierskie, handlowe, artystyczne, czy specjalistyczne). Studenci zagraniczni są przyjmowani do Grandes Ecoles na podstawie testów albo posiadanego tytułu.

Kiedy już zdecydujemy, gdzie chcemy studiować, musimy skontaktować się bezpośrednio z uczelnią, by dowiedzieć się, jakie dokumenty należy przygotować. Otrzymamy formularz zgłoszeniowy. Pamiętajmy, że uczelnia francuska nie musi uznać dyplomu polskiej uczelni, w takim przypadku powinniśmy poprosić także o formularz podania o ustalenie równoważności dyplomu. Warto w nim uwzględnić nasze doświadczenie zawodowe w danej dziedzinie. Pamiętajmy też, że możemy ubiegać się o przyjęcie na nieograniczoną liczbę placówek.
Gdy już dostaniemy się na wybraną uczelnię, musimy wziąć udział w zapisach administracyjnych (to już na uczelni), przy których trzeba zapłacić wpisowe. Procedurę kończą zapisy pedagogiczne, przy których ustalany jest plan zajęć, przedmioty dodatkowe oraz forma zdawania egzaminów.

Dach nad głową i łóżko

Jesteśmy już świeżo upieczonymi studentami francuskiej uczelni więc musimy mieć gdzie mieszkać. Sytuacja we Francji wygląda podobnie jak w Polsce - student ma do wyboru: miejsce w akademiku, na stancji albo pokój w wynajmowanym mieszkaniu. Najlepszym rozwiązaniem są akademiki (140-400 euro za miesiąc), które jednak podobnie jak w Polsce są oblegane i znalezienie miejsca bez stypendium w kieszeni graniczy z cudem. Oczywiście, pierwszeństwo w zajmowaniu miejsc mają stypendyści rządu francuskiego.

Alternatywą są prywatne akademiki, które oczywiście kosztują więcej od państwowych – za miejsce zapłacimy od 400 euro na prowincji, do 700 euro w Paryżu. Jeżeli nas stać, możemy zdecydować się na stancję, jednak to rozwiązanie na krótką metę. Koszt pobytu na stancji wynosi od 500 euro poza stolicą, do 1000 euro w Paryżu. Jeżeli mamy znajomych z którymi szukamy lokum, możemy zdecydować się wynająć mieszkanie, ale wynajmujący często żądają gwarancji wystawionej przez obywatela francuskiego, zobowiązującej go do pokrycia potencjalnych długów. Takie rozwiązanie jest dobre, jeśli mamy we Francji rodzinę albo przyjaciół.

Jeżeli nie stać nas na stancję, czy pokój we francuskim akademiku, możemy ubiegać się o dodatek mieszkaniowy. Są dwa rodzaje dodatków: wypłacany przez rząd oraz redukcja czynszu dla mieszkań będących przedmiotem umowy APL (L'Aide Personnalisee au Logement). Odpowiednich informacji na ten temat powinniśmy szukać w lokalnej Kasie Zasiłków Rodzinnych (Caisse d'Allocations Familiales)

Praca i stypendium

Studia to nie tylko nauka, to przede wszystkim wydatki, szczególnie jeśli studiujemy za granicą. Francja reklamuje się jako jeden z tańszych krajów Europy Zachodniej, ale mimo szerokich zniżek dla studentów i tanich stołówek uniwersyteckich, utrzymanie kosztuje tam niemało. Wybierając studia na prowincji, trzeba założyć, że rozsądne minimum wyniesie 800 euro miesięcznie. W Paryżu będziemy potrzebować co najmniej 1100 euro.
Jeżeli nie załapiemy się na stypendium rządowe, które pokrywa koszty utrzymania, musimy dorabiać. Studenci zagraniczni mają limit wynoszący 884 godzin pracy rocznie (praca na pół etatu podczas roku akademickiego lub na pełny w czasie wakacji) przy zagwarantowanej stawce minimalnej 8,03 euro za godzinę.
Nie zaszkodzi również ubiegać się o stypendium przyznawane czy to przez rząd polski czy francuski. Francuskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych przyznaje stypendia w ramach dofinansowania dla ponad 22 000 studentów rocznie. Głównymi organizacjami zajmującymi się stypendiami i opiekującymi się zagranicznym studentami są CNOUS oraz EGIDE . Szczegółowe informacje na temat niezbędnych dokumentów oraz warunków przyznawania stypendiów przez rząd francuski, możemy znaleźć na stronie Ambasady Francji po wybraniu polskiej wersji w dziale "stypendia".

Jechać, czy nie jechać?

Francja staje się coraz bardziej atrakcyjnym rynkiem pracy i nauki. Decydując się na wyjazd do Francji, musimy być świadomi, że mimo członkostwa w UE, język francuski nadal dominuje nad angielskim i jest kluczowy w nauce i karierze. Także mimo entuzjastycznych zapewnień i szeroko zakrojonej reklamy, Francja wcale nie jest tania i utrzymanie się bez stypendium może być kłopotliwe. Tym niemniej, pozostaje ona w europejskiej czołówce jeśli chodzi o edukację i jakość dyplomów, a liczba ponad 200 000 zagranicznych studentów przyjeżdżających każdego roku do Francji, mówi sama za siebie. W dodatku kraj sam w sobie jest ciekawy i urokliwy, co sprawia, że mimo bariery językowej i wysokich kosztów utrzymania, wyjazd jest wciąż interesującą perspektywą.